HPV aşıları neden önemlidir?
HPV çok yaygındır. Cinsel olarak aktif insanların çoğu yaşamlarının bir noktasında HPV’yle karşılaşmıştır. Enfeksiyon genellikle zararsızdır ve güçlü bağışıklık sistemi çoğunlukla kısa sürede vücuttan temizler. Ancak bazı yüksek riskli tipleri rahim ağzı hücresel değişikliklerine ve rahim ağzı kanserine neden olabilir. HPV’ye karşı aşılanmak, bir kadının rahim ağzı kanseri gelişme ihtimalini azaltabilir.
Düşük riskli HPV tipleri genital siğillere neden olabilir. Genital siğile neden olabilen HPV tipleri kansere neden olabilecek tiplerle aynı değildir. Ancak aşılanma bu tiplere karşı da koruyucu olabilir.
FDA 2018 yılının sonlarında, Gardasil-9 HPV aşısının (Türkiye’de Gardasil-4 mevcut) erkek ve kadınlarda 27-45 yaşlarında kullanılmasını onayladı ve 9-26 yaşlarından önceki önceki göstergeyi genişletti. Yapılan araştırmalarda aşı kullanımı sonrası aşıların kapsadığı HPV suşları ile enfeksiyon oranları önemli ölçüde azalma izlenmiştir.
Kaç doz gereklidir?
- 9-14 yaş arasındaki gençlerin sadece iki doz HPV aşısına ihtiyacı vardır. Program, ilk aşıdan 6-12 ay sonra ikinci aşı dozunun verilmesini gerektirir. Çalışmalar, 2-doz rejimi ile üretilen antikor yanıtının, tüm yaş grupları için daha önce önerilen üç doz ile gözlenenden daha düşük olmadığını göstermektedir.
- 15 yaş ve üzeri yaş grubu için üç doz gerekir. Bu durumda, ikinci doz birinciden bir ila iki ay sonra, üçüncü doz ise ilk dozdan altı ay sonra yapılmalıdır. Amaç, üç dozun hepsini altı ay içinde gerçekleştirilmesidir.
- İdeal olanı cinsel aktif hayat olmadan önce tüm aşı dozlarını tamamlanmasıdır. Ancak, uygun ve cinsel açıdan aktif olanlar yine de aşı olmalıdır.
HPV aşıları güvenli midir?
HPV aşıları, dünyanın birçok ülkesinde uzun zamnadır kullanılmakta, güvenli ve iyi tolere edildiği görülmektedir. Aşıları alan kişilerden, en sık acı, kızarıklık, yapılan yerde şişkinlik ve ısı artışının olduğu bildirilen hafif-orta dereceli reaksiyonlar olmuştur. Bildirilen diğer hafif reaksiyonlar ateş, baş ağrısı, yorgunluk, bulantı ve kusmayı içerir. Bazı insanlar da bayılma raporlanmıştır.
Herhangi bir aşıda veya ilaçta olduğu gibi, alerjik reaksiyon gibi her zaman ciddi bir problem olabilir. Bununla birlikte, bu tür reaksiyonlar nadirdir ve öngörülemez. Aşı sonrası bir süre izlem önerilebilir.
HPV aşıları cinsel davranışta artışa neden olur mu?
Bazı ebeveynler, çocuklarını HPV’ye karşı aşılamanın cinsel davranışta artışa yol açacağına dair endişelerini dile getirmiş olsa da, şu ana kadar yapılan bazı çalışmalar bunun böyle olmadığını göstermiştir.
HPV aşısı yapılan kadınların hala düzenli pap smear testleri yaptırması gerekiyor mu?
Evet. HPV aşıları, tüm HPV bulaş riskini veya rahim ağzı kanserini ortadan kaldırmaz. Aşılar, rahim ağzı kanseri vakalarının yaklaşık % 70’ine neden olan HPV tiplerini önler, ancak hastalığa neden olabilecek başka HPV tipleri de vardır ve aşıda yer almaz.
Düzenli pap smear testlerine ek olarak, 30 yaş ve üstü kadınlar bu testle beraber HPV testi de yapırabilir. Sadece anormal hücresel değişiklikleri tespit eden pap smear testinden farklı olarak, HPV testi, rahim ağzı kanserine neden olabilecek “yüksek riskli” HPV tiplerinden birini veya daha fazlasını bulmak için kullanılabilir.
HPV aşısı HPV kökenli oluşabilecek ağız ve boğaz kanserlerine karşı korur mu?
Araştırmalar, HPV aşısının, oral enfeksiyona neden olan yaygın HPV tiplerine karşı koruduğunu, bunun da ağız ve boğaz kanserini de önleyeceği anlamına geldiğini göstermiştir. Ancak bu bilginin, daha fazla araştırma sonucu ile desteklenmesi gereklidir.
HPV aşısı HPV kökenli oluşabilecek anal bölge kanserlerinden korur mu?
Cinsel aktivite başlamadan önce yapılan 9 valanlı HPV aşısının anal kanseri etkin bir şekilde önlediğine dair bilgiler mevcuttur. Araştırmalar devam etmektedir.