HPV YE DAİR SIK SORULAN SORULAR
HPV nedir?
İnsan papilloma virüsü (HPV), cildi enfekte eden bir grup virüsün genel adıdır. 100’den fazla farklı HPV türü vardır. Bazı HPV tipleri, ellerde veya ayaklarda siğile neden olabilirken diğer türler genital organlarda siğil zaman zaman ise rahim ağzı kanserine yol açabilecek rahim ağzı anormal hücre değişiklikleri oluşturabilir. Rahim ağzı kanseri, düzenli tarama (pap smear testleri) ve gerekirse bu anormal hücre değişikliklerinin tedavisi ile hemen hemen her zaman önlenebilir.
HPV kimlerde izlenmektedir?
İnsan papilloma virüsü (HPV) çok yaygın bir seksuel geçişli hastalıktır ve tahmini olarak cinsel olarak aktif olan kişilerin yüzde 80’ini yaşamlarında bir noktada aktif bir HPV enfeksiyonu geçirmektedir. Bu nedenle HPV genel olarak cinsel ilişkide bulunan herkeste izlenebilir. Dünyada HPV prevalansı % 11.7, Sağlık bakanlığı 2014-2019 yılları arasındaki verilerde ise oran %4.43 tür. (bkz. www.hsgm.saglık.gov.tr)
HPV nasıl yayılır?
HPV cilde temas yoluyla yayılmaktadır. Hpv bulaşı için tam penetrasyon şart değildir, cilde temas, sürtünme gibi durumlarda da bulaş izlenebilir. Lateks prezervatifleri, HPV iletimi riskini azaltabilir ancak tamamen ortadan kaldıramaz.
HPV tehlikeli midir?
Çoğu HPV enfeksiyonunu vücut tarafından doğal olarak temizlenir ve birçok insanda belirti yoktur. Bununla beraber özellikle “yüksek riskli” sınıfta yer alan HPV virüs tipleri tutunduğu bölgede hücresel bölünmeyi etkileyerek hücre yapısını değiştirebilir. Genellikle bu durum uzun bir süre zarfında oluştuğundan yapılan düzenli taramalar (pap smear testleri) ile erken tanı ve tedavi mümkündür. Cinsel olarak aktif olmayan kadınlarda da taramalara devam edilmelidir. Rahim ağzı kanseri, yaş ve tıbbi geçmişinize bağlı olarak tek başına pap smear testi veya HPV testi eklenerek (co-test) taranmaktadır. Hekiminize hangi testlerin sizin için uygun olduğunu sorun. Düzenli tarama çok önemlidir.
HPV rahim ağzı kanseri dışında kanser yapabilir mi?
Yüksek riskli HPV tipleri baş ve boyun kanseri ile bağlantılıdır (ancak bu kanserler nadirdir).
- Oral kanserlerin yaklaşık üçte birlik kısmı HPV ile ilişkilendirilebilir. Genellikle 20-39 yaşlarında görülür.
- Oropharayngeal kanser (bademcik kanseri, boğazın arkası veya dil tabanı) ile kanser riski, 6 ya da daha fazla oral seks partneri ile 3.4 kat artar
- Sigara içmeyenlerde HPV pozitif baş ve boyun tümörleri olanlarda sağkalım% 85’tir. Hayatta kalma oranı sigara içenler için% 45-50’ye düşer.
Ayrıca anal bölge ve erkek genital bölge kanserleri ile birlikteliği de saptanmıştır.
HPV tanısı aldım. Duygusal olarak çok etkilendim. Bu süreç normal mi?
Evet normal. Kadınlar genellikle çok üzgün, utanmış, korkmuş, kafası karışmış, daha az çekici veya cinsel ilgisini kaybetmiş hissetmekte. Virüsün ne zaman veya kimden alındığını bilmek genellikle mümkün olmamakla birlikte mevcut eş/partnerler özellikle sadakatsizlik ile sıkça suçlanmakta. Bazı kadınlar kanser olacaklarından ya da bir daha asla cinsel partner bulamayacaklarından endişe etmeye başlarlar. Bu duyguların hepsine veya bir kısmına sahip olunabileceği gibi hiçbirini de hissetmiyor olabilirsiniz. Biraz zaman alabilir, ancak HPV’de bile normal ve sağlıklı bir yaşam sürmenin hala mümkün olduğunu bilmek önemlidir. Çoğu insanın yaşamları boyunca bir veya daha fazla HPV tipine maruz kaldığını; görünür belirtiler olmayacağından çoğu kişinin bunu asla bilmeyeceğini; bu nedenle çiftlerin HPV mevcudiyetine vereceği tepkilerin korku veya yanlış algılardan değil gerçeklere dayalı bilinçli bilgiler sonucu olması gerektiğini hatırlayın. Hekimizle ve eş/partnerinizle endişelerinizi paylaşın. Seçdiğiniz ve güvendiğiniz insanlardan destek alın.
HPV bulaş riskimi nasıl azaltabilirim?
Cinsel olarak aktif olan herhangi biri, herhangi bir zamanda bu yaygın virüse rastlayabilir. Riski azaltmanın yolları:
- Kimseyle cinsel ilişki kurmamak.
- Tek eşli olmak. Ancak partnerlerin de tek eşliliği gerekli ve unutmamalıyız ki HPV cinsel hayatı aktif olan herkese bir zaman bulaşmış olabilir ve o anda tek eşli olmak korunmak için yeterli değildir.
- Halihazırda anormal hücresel değişiklikleri varsa, hücreler tedavi edilinceye veya kendi kendine çözülene kadar cinsel aktiviteye sahip olmamak. Bu, bulaş riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
- Prezervatifler kullanımı. Her ilişkide, cinsel ilişkinin en başından sonuna kadar doğru bir şekilde kullanılmasını önerilir. Prezervatifler tüm genital cildi kaplamadığından yine de % 100 koruma sağlamaz.
- Sperm öldürücü köpük, krem veya spermisit kaplı prezervatiflerin HPV’nin önlenmesinde etkili olduğu kanıtlanmamıştır ve ayrıca seksüel geçişli hastalıkları kolaylaştıracak mikroskobik tahrişlere neden olabileceği bilinmektedir. Spermisitler rutin kullanım için önerilmez.
Erkekler HPV için test edilebilir mi?
Araştırmalar, HPV testinin erkeklerde tutarsız sonuçlara yol açabileceğini göstermiştir. Bunun nedeni, penis üzerindeki kalın deriden test etmek için iyi bir hücre örneği elde etmenin zor olmasıdır. Çoğu insanda HPV’ye maruziyet olsa da görünür belirtiler olmaz. Bu özellikle erkekler için geçerlidir. Erkeklerde belirti yoksa test etmek de zordur. Ayrıca çoğu zaman, erkeklerde “yüksek riskli” HPV tiplerinin kanserleşme ihtimali düşüktür. O nedenle taranması asıl önemli olanlar kadınlardır.