VAJİNİSMUS NEDİR?
- Vajinismus, cinsel ilişki girişimi sırasında vajinanın İSTEMSİZ bir şekilde kasılması durumudur.
- Aslında vajinayı çevreleyen PELVİK TABAN KASLARININ İSTEMSİZ KASILMALARI sonucu oluşur.
- Kasılma, penetratif vajinal ilişkiye izin vermeyecek biçimde istem dışı, tekrarlar nitelikte veya süreklidir.
- İstemsiz bir kas tepkisi olduğundan aslında kadın bu gerginlik ve kasılmanın neden olduğunun farkında bile olmayabilir.
- KADININ BU DURUMU İSTEYEREK YAPMADIĞININ BİLİNMESİ ÖNEMLİ BİR NOKTADIR.
- Oluşan bu kasılma durumu kontrol edilemez, zamanla kanıksanır, kişide suçluluk; ilişkide derin sorunlara neden olabilir.
- Çiftin ortak sorunu olarak değerlendirilmeli ve tedaviye bir bütün halinde yaklaşılmalıdır.
- İyi haber şudur ki, yapılan çalışmalarda vajinismus tedavi oranı %100 lere kadar varmıştır.
- Sorunun varlığının ortaya konulması ve ertelenmemesi başarıda mutlaktır.
VAJİNİSMUSA NE SEBEP OLUR?
Meydana çıkma zamanına göre birincil ve ikincil vajinismus olarak sınıflandırılabilir.
Birincil (primer) vajinismus, ilk penetratif cinsel tecrübe esnasında değil olağan bir jinekolojik muayene, cinsel yakınlaşmadaki kasılma hissi veya tampon yerleştirme esnasında fark edilebilir. Sanki orda bir DUVAR var ve oraya çarpıyor şeklinde yaygın bir ifade ile tanımlanır.
İstemsiz kas spazmının “nedeni” hala bilinmemektedir, ancak, cinsel eğitim eksikliği veya yanlış kaynaklardan bilgilenme, kaygı, katı cinsel yetiştirme, çevreden duyulan gerçek dışı anı ve hikayeler, çocukluk döneminden itibaren katı bir cinsel baskı/tabu etkisi, dini imalar, cinsel yolla bulaşan hastalıklara maruz kalma ve hamile kalma korkusu birincil vajinismus ile ilişkilendirilmiştir.
Bir hasta vajinaya herhangi bir şey (parmak, tampon, penis) sokmaya çalıştığında ve ağrı olduğunu fark ettiğinde (bilinçli veya bilinçsiz olarak) “korku faktörü” tetiklenir. Bu ağrı daha sonra daha fazla kaygıya neden olur ve kasların daha fazla kasılmasını tetikler ve bu da daha fazla ağrıya neden olur. Hasta daha sonra kendi kendini besleyen bir korku ve acı döngüsüne girer.
İkincil (sekonder) vajinismus ise daha önceki penetratif vajinal ilişkilerinde problem yaşamamalarına rağmen hayatlarının bir döneminde bazı tetiklenmeler nedeniyle (tıbbi durumlar, ameliyatlar, doğum, travmatik gelişmeler, menopoz gibi) artık kasılma hissetmeleri ve ilişkiye girememe durumudur. Birincil vajinismusa nazaran ‘korku’ daha az etkin bir etmendir.
VAJİNİSMUS OLUP OLMADIĞIM NASIL ANLAŞILIR?
- Penetrasyonun yani ‘içeri girmenin’ zor veya tamamen imkansız olduğu bir tabloyla ortaya çıkabilir.
- Cinsel ilişki sırasında yanma, yoğun ağrı veya batma izlenebilir.
- Ağrı, acı nedeniyle cinsellikten tamamen uzak durma, kaçınma görülebilir.
- Hafif vakalarda kadın, penisi vajinaya çok kısa bir sürelerle sokabilir, ancak bu ağrılı ve kadın için ‘dayanılmaz’dır.
- Çok ağır vakalarda kadın, kendi vajinasının yakınına kendi dahi dokunamayabilir.
- Acı ve ağrı nedeniyle, neredeyse her zaman penetrasyonla ilişkili korku vardır. Sıklıkla bu ‘acıyacak’ korkusu aslında kasların kasılmasında ana sebebidir. Acıyacağından kasılır ve kasıldığından dolayı da acır.
- Jinekolojik veya pelvik bölge muayenelerinde güçlük çekme ile ilk işaretleri verebilir.
- Cinsel ilişki teşebbüsü, jinekolojik muayene gibi durumlarda bacaklar, bel gibi bölgelerde spazmlar izlenebilir.
TÜRKİYEDE VAJİNİSMUS GERÇEĞİ
- Batılı ülkelere kıyasla vajinismus Türkiye’de çok daha sık izlenmektedir. Yaklaşık oranı 10 kadında bir olarak verilse de çok güvenilir istatistikler mevcut değildir.
- Birçok kadın suçluluk, utanç hissi veya tedavisi olmadığını düşündüğünden çaresiz hissetmekte, sağlık profesyonellerine başvurmamaktadır.
- Yine birçok çift bu problemin zamanla çözüleceği umuduyla ‘ortada bir problem olduğunu’ yadsıyabilir. Zaman geçtikçe çözüm arama fikri de zorlaşır.
- Öyle ki kendi istekleriyle değil aile büyüklerinden artık ‘çocuk yapın’ baskısı görmeleri nedeniyle yıllardır ilişkiye girememiş birçok çift hekimlere başvurmaktadır.
- Önemli diğer bir bilgi vajinismusun eğitim seviyesi arttıkça artabileceğine dair bilgiler olmasıdır.